Wie zijn de vrijwilligers van de Groene Academie? Wat is hun drijfveer en waar komen ze vandaan?

Dit is het zesde interview in deze reeks, de andere vijf lees je ook terug op deze site.

Interview met Marianne Snabilie

Tekst en fotografie: Rogier Reker

Ik heb afgesproken in Egmond-Binnen voor een interview met Marianne Snabilie. Manager, vrijwilliger, onderwijzeres, eerste vrouwelijke boswachter bij PWN, moeder, pensionada.

Het pionieren zit in haar bloed. Onderzoeken, verbeteren, aanpassen en vernieuwen. Zes jaar woonde zij met haar man (ook leraar) op Aruba en werkte o.a. voor de klas. Als je niet woonachtig bent op Aruba mag je niet werken (vanwege de beschermde arbeidsmarkt), maar daar liet Marianne het niet bij zitten, en dus kreeg ze het voor elkaar om daar toch les te mogen geven. Een kleine schets om aan te tonen dat Marianne niet zomaar de handdoek in de ring gooit. En zulke mensen zijn voor de natuur onmisbaar.

Natuur is een levensvoorwaarde

Marianne: ‘Warmte gezelligheid, ontspannen. Het relaxte begin, dicht bij de natuur was wat ik op Aruba heerlijk vond. Wilde uilen, parkietjes, leguanen achter het huis die toegeworpen fruitresten aten. Het is niet te beschrijven, een pure emotie. Ik ben inmiddels in Nederland wel weer geaard, maar kan er nog hevig naar terug verlangen. Natuur is een levensvoorwaarde voor mij. Als iedereen zou beseffen dat ze niet zonder natuur kunnen zou het een stuk beter gaan met zowel mens en natuur.

‘Dertig jaar lang ben ik bij PWN werkzaam geweest en ik begon met voorlichting over water. Ik heb altijd de kans gehad om te kunnen bouwen aan iets nieuws. Het was altijd pionieren, er was niet zoveel op het gebied van voorlichting, dus maakten we plannen voor het ontwikkelen van materialen. Daar konden we mee op pad, naar scholen bijvoorbeeld. Het ging toen al voornamelijk over waterbesparing. Na zeven jaar werd ik gevraagd om in bezoekerscentrum de Hoep te komen werken als senior voorlichter. Ik heb daar veel aan tentoonstellingen en programma’s meegewerkt.

Ondernemen met de natuur, denken vanuit de klant

Hieruit kwam een volgend project, namelijk ondernemen met de natuur. Kunnen we iets commercieels met de natuur? Leegstaande gebouwen een ander doel geven bijvoorbeeld. De tijd was er toen nog niet rijp voor, we waren iets te vroeg. De doelstellingen van toen zijn langzamerhand wel gerealiseerd. We hebben ook meegewerkt aan het schrijven van de 10-jaren plannen voor de natuurgebieden die we in opdracht van de Provincie beheren. Vanuit de klant in plaats van zenden naar de klant. We gebruikten ook hele heldere taal. Hoe richten we onze terreinen in, welke natuurdoelstellingen hebben we en wat betekent dat voor de klant?

Kijk naar humor, mogelijkheden en learning by doing

Marianne is een creatieve optimist. ‘Wat wij nu zien en meemaken gebeurt eigenlijk in zo’n kort tijdsbestek. We zijn bezig met aanpassingen en verbeteringen die pas zichtbaar worden als wij er zelf niet meer zijn. We doen het voor onze kinderen en kleinkinderen. Je moet kijken over een langere periode en gewoon beginnen. Als natuurbeheerder moet je die moed hebben, want anders ben je alleen maar aan het tuinieren. Je moet over een langere periode kijken en blijven monitoren. Als je de natuur wilt helpen moet je adaptief blijven! En dat moet je doen met meerdere partijen. Die samenwerking is enorm belangrijk. Delen van kennis, gezamenlijke verantwoordelijkheid en eigenaarschap is key. Deel onderzoeken met elkaar. Een instelling van: ”We gaan het gewoon proberen. Het is geen exacte wetenschap!” Dat vind ik ook zo leuk aan het zijn van een vrijwilliger. Naast het sociale aspect is het delen van kennis zó belangrijk.’

Vrijwilligers zijn het klankbord, de spiegel van je bedrijf

Toen ik manager Natuur was bij PWN zag ik het belang van vrijwilligers uiteraard al. Ik deed toen vrijwilligers ‘erbij’. Ik had er eigenlijk geen tijd voor, het ging over 500 mensen. We hadden nog geen beleid, we zijn gewoon begonnen. Het is belangrijk om mensen aan je te binden, door educatie en beloning. Een bedrijf heeft echter geen vrijwilligers, alleen onbetaalde werknemers. Dat was met name lastig voor mensen met een uitkering die vrijwilligerswerk wilden doen. Het UWV vond eigenlijk dat we deze mensen maar in betaalde dienst moesten nemen. We hebben ook moeten bewijzen dat we niet eerst een grote reorganisatie hadden en daarna allemaal vrijwilligers aannamen. Het werk dat vrijwilligers deden en nog steeds doen is nooit door betaalde werknemers gedaan. Het is noodzakelijk werk dat er bij is gekomen, speciaal voor vrijwilligers. Om het beter en flexibeler te kunnen regelen zou er een aparte stichting opgericht moeten worden waar de vrijwilligers onder vallen en een vrijwilligers coördinator om dit goed op te zetten.

Vrijwilligers zijn jouw spiegel, het zicht op de maatschappij. Als je het als bedrijf goed doet heb je veel ambassadeurs die jouw verhaal vertellen. Maar vrijwilligers zijn ook kritisch, en geven je aan wanneer het niet goed gaat. En daar kun je veel mee als bedrijf. Ze zijn kritisch op de inhoud. Als je zo’n groep achter je hebt staan en het beleid mee deelt en snappen, dan heb je zoveel voordeel. Het werk krijgt veel begrip, want je vrijwilligers zijn je klankbord. Los daarvan is het een enorm plezier om met zo’n enthousiaste groep mensen te werken. De vrijwilligers doen écht mee met het bedrijf. Zijn er een onderdeel van. Wil je kwaliteit in je beheer, dan is deze groep noodzakelijk.

Van coördinator naar vrijwilliger

Toen de vacature vrijwilligers coördinator uitkwam ben ik gevraagd er op te solliciteren. Dit leek me een fantastische baan tot het eind van mijn pensioen. Ik kreeg van mijn toenmalige leidinggevende alle ruimte om dit aan te pakken zoals ik in overleg met haar dacht dat het goed was. We zijn een stichting begonnen, hebben beschreven wat de taakgebieden zijn van vrijwilligers, wat zijn de wederzijdse verplichtingen en verwachtingen, een nieuw beleid gemaakt, gestart met een betere structuur in de begeleiding van de vrijwilligers en gestart met een eigen website voor de vrijwilligers. Ook de kleding voor de vrijwilligers is nu beter georganiseerd. Fijn dat ik heb mogen meewerken aan de opzet van onze vrijwilligersorganisatie. En toen kwam Corona, en dacht ik:’ Het is mooi geweest!’ Ik ga met pensioen. Ik blijf in de redactie van de vrijwilligersnieuwsbrief, maar nu als vrijwilliger!

Vrijwilligers verdienen respect voor wat ze doen, wat ze weten en wat ze kunnen. Ze horen erbij, zijn waardevol en doen ertoe!

We vroegen Marianne naar haar visie over de omgang met vrijwilligers. Marianne:’ Alles wat je aandacht geeft groeit. Geef de vrijwilligers een podium en laat ze daar hun kennis delen. Geef waardering door een aantal keren per jaar een avond voor ze en met ze te organiseren. Met een interessante lezing, lekker wijntje, biertje en een bbq. Deel kennis en veranderingen in de natuurgebieden. Verbind je met deze groep en blijf samen met hen de visie door ontwikkelen. Ook het faciliteren van gereedschappen hoort hierbij. Alsmede educatie zoals bijvoorbeeld de Groene Academie. Vrijwilligers willen blijven leren. Zoals hierboven al beschreven, neem ze mee, neem hun kennis en advies serieus en ga in samenwerking met vrijwilligers verder.

Dank je wel voor dit fijne gesprek Marianne!