Het Nederlandse bos staat onder druk. Verzuring van de bodem, klimaatextremen en de afvoer van organisch materiaal verstoren het bosmilieu. Vanuit een bosbouwkundige visie wordt er gezocht naar oplossingen, zoals het toedienen van steenmeel en het aanplanten van gebiedsvreemde boomsoorten. Een bosecologische visie ontbreekt helaas. In deze workshop staat de ecologische visie op bosbeheer centraal.
De basis voor het natuurbeheer van bos zouden de processen moeten zijn, die van nature plaatsvinden in ongerepte bossen. Er is een gesloten kringloop; dode bomen worden door schimmels en insecten verteerd, waardoor de voedingsstoffen terug de bodem ingaan. In natuurlijke bossen lopen ook hoefdieren. Paarden, runderen en wisenten oefenen met grazen en vraat aan bomen en struiken een sterke invloed op de ontwikkeling en de ruimtelijke structuur van bos.
Nu factoren zoals klimaatverandering, stikstof en droogte de vitaliteit van het Nederlandse bos op de proef stellen is het natuurbeheer van bos bijzonder actueel. Een humusrijke bosbodem, variatie in boomsoorten en leeftijden en het laten verteren van dode bomen is van levensbelang voor een gezond bos.
Oorspronkelijke inheemse of ‘wilde’ populaties van bomen en struiken zijn zeldzaam geworden in Nederland. Dit zijn soorten die zich na de laatste ijstijd hier spontaan hebben gevestigd. De meeste bomen, ook van inheemse soorten, zijn echter door de mens uit andere gebieden gehaald. Echte gebiedseigen populaties vind je met name nog op oude, ongestoorde bosgroeiplaatsen. Genetische variatie binnen deze natuurlijke populaties maakt deze weerbaar voor veranderingen in klimaat en milieu. Reden te meer om deze bronpopulaties te koesteren.
In het landelijk bosbeleid ligt de nadruk sterk op de sturende invloed van de mens. Het motto van dit beleid is revitalisering. Zoals het kappen en afvoeren van (naald)bomen en het aanplanten van bosplantsoen. Echter door de eeuwen heen heeft het bos bewezen zichzelf in stand te kunnen houden. De onderwerpen die in deze workshop aan de orde komen, gaan over ecologische processen, die zo kenmerkend zijn voor zelfregulerend bos.
De workshop is bedoeld voor vrijwilligers, terreinmedewerkers en boswachters die werkzaam zijn bij natuurbeherende organisaties als het Goois Natuurreservaat, de Provinciale Landschappen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.
9.00 uur Inloop
9.30 uur Opening door Nardinclant Landschapbeheer
9.45 uur Ecologie van bosbodems
Henk Siepel, Radboud universiteit
11.00 uur Processen en structuren in zelfregulerend bos
Leo Linnartz, ARK Rewilding Nederland
12.30 uur Lunch aangeboden door Nardinclant Landschapsbeheer
13.15 uur Oude bosgroeiplaatsen en autochtone bomen
Lodewijk van Kemenade, Wilde Bomen
14.30 uur Discussie en vragen
15.00 uur Preview en uitreiking boekje “Natuurbeheer van bos”
15.15 uur Afsluiting
Henk Siepel, hoogleraar dierecologie, gepromoveerd in de bodembiologie, met als specialisme kleine bodemdieren
Leo Linnartz, landschapsecoloog,
Lodewijk van Kemenade, ecologisch bosbeheerder, met zijn bureau Wilde bomen richt hij zich op het behoud van populaties van autochtone bomen en struiken in Nederland
