Over holle bomen, vleermuizen, bosvogels en bosbeheer

De aanwezigheid van vleermuizen en bosvogels is een goede indicator voor de natuurwaarde van bossen. In tegenstelling tot vogels worden vleermuizen, door hun geruisloze nachtelijke levenswijze, weinig opgemerkt. In deze workshop gaan deskundigen in op de ecologie van vleermuizen en bosvogels en het belang van natuurgericht bosbeheer in samenhang met het in goede banen leiden van recreatie.

Deze workshop is bedoeld voor vrijwilligers werkzaam in het natuurbeheer en bosbeheerders van natuur beherende organisaties.

Spechten en vleermuizen

Bomen vervullen een belangrijke functie als verblijfplaats (o.a. als winterslaapboom, paarboom en kraamboom) voor vleermuizen. Een groot en divers aanbod aan boomholten is dus essentieel voor een gezonde vleermuispopulatie.

Spechten vormen hierbij een onmisbare schakel. Zij hakken een holte in de boom, die na jaren ook geschikt wordt voor vleermuizen. Naast woonplaats functioneert het bos ook als jachtgebied voor vogels en vleermuizen. Structuurvariatie is daarbij voor dieren het sleutelwoord: een kleinschalig mozaïek van ontwikkelingsstadia, met een afwisseling van open en dichte ruimten, die zijn opgebouwd uit verschillende etages, met een kruid-, struik- en boomlaag.

Bosbeheer en recreatie

Natuur en recreatie staan soms op gespannen voet met elkaar. Ter bescherming van recreanten worden dode bomen nogal eens verwijderd. Het behoud van oude veterane holle bomen is essentieel voor vleermuizen, die zeer honkvast kunnen zijn. Het omleggen of afsluiten van wandelpaden om deze veterane bomen te behouden is een goede oplossing. Ook broedvogels hebben hinder van wandelaars en loslopende honden, zoals bodembroeders.

Een structuurrijke vegetatie met veel barrières (omgewaaide bomen) kan voor bodem- en struik-broeders een veilige plek vormen. In het Spanderswoud (bos van 200 ha in Hilversum) zijn tussen 1981 en 1990 een aantal paden afgesloten, open plekken gemaakt en bomen omgetrokken. De rijkdom aan vogel-soorten is sindsdien enorm toegenomen. Toenemende recreatie vormt een grote belasting voor de natuurwaarde van het bos. Met recreatiezonering kan er een betere balans tussen natuur en recreatie tot stand komen.

Het ochtendprogramma duurt van 9:30 uur tot 14.00 uur. Daarna is er een lunch aangeboden door Nardinclant Landschapsbeheer.

Van 14.30 uur – 15.30 uur gaan we per fiets naar Spanderswoud om structuurrijke gemengde opstanden van oude Grove dennen en loofbos te bekijken.

Programma

9.00 uur - Inloop met koffie
9.30 uur - Introductie: Nardinclant Landschapsbeheer
9.45 uur - Paul van der Poel, vogelonderzoeker van de Vogelwerkgroep het Gooi e.o.: Spechten, de timmerlieden van het bos
10.30 uur - Peter Twisk, vleermuisonderzoeker: Vleermuizen en bosbeheer
11.45 uur - Koffiepauze
12.00 uur - Theo Verstrael, directeur SOVON: Bosvogels en bosbeheer
12.45 uur - Peter Kampen, bosecoloog, teamleider: Terreinbeheer Goois Natuurreservaat
Bosbeheer en recreatiezonering
13.15 uur - Discussie en vragen
13.30 uur - Lunch
14.30 uur - Excursie Spanderswoud
15.30 uur - Einde Workshop

Aanmelden

Aanmelden kan vanaf 1 mei via www.nardinclant.nl